نظریه تصویری زبان با تاکید بر لوازم معرفت شناختی آن
Authors
abstract
ویتگنشتاین، در طول فعّالیّت فلسفی خود، دو نظریّه ی کاملاً متفاوت درباره ی زبان و ماهیّت و ساختار آن ابراز داشت. یکی از نقاط اصلی اختلاف در فلسفه ی او، همان اختلافی است که در دو نوشته ی مهمّ او رساله ی منطقی ـ فلسفی، مشهور به تراکتاتوس و پژوهش های فلسفی، در مورد تحلیل زبان، به چشم می خورد که می توان آن را تقابل میان «نظریّه ی تصویری زبان» و «نظریّه ی کاربردی زبان» دانست. ویتگنشتاین، در دوره ی اوّل فلسفی خود، با پذیرش اتمیسم منطقی و رویکرد زبان صوری (متأثّر از نظریّات راسل) و تقسیم گزاره ها به تحلیلی و ترکیبی (متأثّر از هیوم) و بی معنا تلقّی کردن قضایای تحلیلی و نیز پذیرش گزاره های بسیط و گزاره های مرکّب در عالَم زبان و واقعیّات بسیط و واقعیّات مرکّب در عالَم خارج، نظریّه ی تصویری زبان را در تراکتاتوس، بیان کرد. مسأله ی اصلی ویتگنشتاین در تراکتاتوس، ماهیّت زبان، ماهیّت اندیشه و واقعیّت است. اندیشه ی اصلی ویتگنشتاین در تراکتاتوس، این است که زبان، تصویری منطقی از جهان ارائه می کند. زبان، یک ماهیّت مشترک دارد و وظیفه ی آن، تنها تصویر واقع است و نمی تواند به فراسویِ واقعیّت برسد. متافیزیک، مسأله ی حیات، اخلاق، زیبایی شناسی و دین، همگی فراتر از زبان هستند؛ این امور، رازورزانه هستند و برای گام نهادن در این امور، باید با آن ها ارتباط وجودی برقرار کرد.
similar resources
دیدگاه دوانی دربارة علم حصولی و لوازم معرفت شناختی آن
مسئلة علم حصولی یکی از مسائل مهم و مورد توجه در فلسفة اسلامی بهشمار میرود. فلاسفه و متکلمین در مورد علم و ماهیت آن نظرات متفاوتی ارائه نمودهاند. ازجمله دیدگاههای بدیع در مسئلة علم، دیدگاه علامه دوانی است. علامه دوانی برخلاف جمهور حکما علم حصولی را از مقولة کیف نمیداند و معتقد است عقیدة کسانی که علم را کیف نفسانی شمردهاند، مستلزم تشبیه و تسامح در تعبیر است.این دیدگاه مورد انتقاد متأخرین ...
full textنتایج و لوازم معرفت شناختی انکار زبان خصوصی
یکی از مسائل فلسفی بسیار مهم و بدیعی که ویتگنشتاین در دورۀ متأخر فکر خود، در کتاب پرنفوذ «تحقیقات فلسفی» عرضه کرده، مسئلۀ زبان خصوصی است. این مسئله از چنان اهمیتی برخوردار است که حتی می توان گفت معرفت شناسی دورۀ معاصر یکسره متأثر از آن است. به اعتقاد ویتگنشتاین، تنها راه برون رفت از شکاکیت معرفت شناختی و زبان شناختی، انکار زبان خصوصی است. افزون بر این، مسئلۀ اذهان دیگر که در فرض قول به زبان خصو...
full textنقد معرفت شناختی نظریه نوسازی بوم شناختی با تأکید بر ادبیات غرب
نظریه نوسازی بوم شناختی از جمله نظریه های مسلط و پیشرو در جامعه شناسی محیط زیست مطرح می باشد. ایده اصلی این نظریه این است که در عصر مدرنیته متأخر، صنعتی شدن، توسعه فنی، رشد اقتصادی و سرمایه داری، نه تنها با پایداری بوم شناختی سازگارند، بلکه از محرک های اصلی اصلاح زیست محیطی محسوب می شوند. هدف از مقاله حاضر، نقد معرفت شناهتی این نظریه از ابعاد مختلف می باشد. بدین منظور و با استفاده از معیارهای ع...
full textزبان دینی از منظر استیس، با تأکید بر مبانی معرفت شناختی آن
چکیدهاستیس در جایگاه یک فیلسوف انگلیسی تحلیل زبانی، دین را همسان با عرفان دانسته و گوهر آن را تجربه عرفانی می داند. وی تجربه عرفانی و به تبع آن، گزاره های دینی را در قالب زبان بشری و عقل مفهوم ساز، غیرقابل بیان و توصیف ناپذیر می داند. استیس هستی را دارای دو ساحت طولی زمانی و لازمانی می داند که هر مرتبه دارای زبان خاص خویش است. عالم زمانی را قلمروی عقل مفهوم ساز متناهی می داند اما دین را متعلق ب...
full textلوازم معرفت شناختی جهان شناسی قرآن برای علوم طبیعی
چکیده اهمیت مطالعۀ طبیعت بر کسی پوشیده نیست؛ زیرا طبیعت بستر اصلی زندگی انسان است. از این رو، علوم طبیعی که با جهان طبیعت سروکار دارند نقش فزاینده ای در بهبود و تغییر چهرۀ زندگی انسان دارند. اما برخی تلقی های نادرست در علوم طبیعی جدید لزوم بازاندیشی در نگرش های علوم طبیعی را با استفاده از آموزه های الهی نشان می دهد. در این زمینه، قرآن به مثابۀ منبعی الهی آموزه های مهمی در جهان شناسی طبیعی دارد...
full textMy Resources
Save resource for easier access later
Journal title:
پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت)Publisher: دانشگاه امام صادق (ع)
ISSN 2228-6578
volume 1
issue 1 2012
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023